6 Eylül 2022 Salı günü Üsküdar Nevmekân Sahil Galeri’de açılışı yapılan Döngü minyatür sergisinde usta sanatkârların atık malzemelerden ürettikleri minyatür eserleri sanatseverlerin ilgisine sunuldu.
Gülşah Pestil ve Meyçem Ezengin’in küratör olarak katkı sundukları Döngü’de 19 minyatür sanatçısının atık kâğıt, beton, plastik, metal, deri, kemik, cam, demir ve ahşap gibi çeşitli materyaller üzerine nakşettikleri 67 eser yer alıyor.
GÜLŞAH PESTİL: GELENEKSEL İLE MODERN ARASINDA…
Döngü’nün minyatür sanatının özgün biçiminden ve geleneksel olanın güncel yorumundan hareketle ortaya çıktığına vurgu yapan küratör Gülşah Pestil’in sergiye dair kanaatleri şu cümlelerle şekilleniyor: “Minyatür sanatının geleneksel malzemelerden uzaklaşarak, bu sanatın her türlü medyum aracılığı ile ifade edilebilir olması konusuna odaklanmaktadır.
Sergi, ana başlığını, günümüzde “atık” olarak tanımlanan birçok malzemenin yeniden değerlendirilerek birer sanat üretimi haline dönüşmesinden almaktadır. Sergide yer alan sanatçılar, malzemenin özgürce kullanımını ve temsili ile ilgili yeni fikirleri benimseyerek, atık/değersiz olarak görülen medyumları sanat pratikleri içerisinde değerlendirmişlerdir. Bu anlamda sergi, geleneksel ve modern olma arasında bir noktada yer almaktadır.”
‘MİNYATÜR SANATI NEFSİ ARINDIRIR.”
Minyatür sanatçıları Taner Alakuş, Ada Padır, Asiye Yavuz, Ayşe Keskin Uysal, Beliz Huyutemiz Akın, Berkant Karabulut, Ebru Bingöl, Gülşah Pestil, Gülşen Eryüksel, Hatice Günnur Koru, Ömer Aktaş, Reyhan Budan, Seda Özdemir, Selahattin Görkem Çağrı Dizdar, Semra Aytaç, Serap Onur, Seyyide Yılmaz, Tanja Hamşioğlu ve Yasemin Akyol’un eserlerinin bulunduğu Döngü sergisinin kısa hikâyesine hocaların hocası Taner Alakuş’un lisanından dinliyoruz: “Yüzlerce yıllık tarihe sahip olan minyatür sanatı, her daim kendi kültür ve geleneğinden beslenerek geçmişi ile kopmaz bağlar oluşturur. Böylesi köklü ve derinlikli bir sanatın her bir fırça darbesi bir anlam taşır. Minyatür sanatının barındırdığı özelliklerden biri, taşıdığı bu anlam kadar insan ruhunu doyururken, bu sanatın icrası ile de nefsi arındırmasıdır.
TANER ALAKUŞ: MİNYATÜR SANATI GEÇMİŞTEN İZLERİ BUGÜNE TAŞIR.
Günümüzde bağlı olduğu geleneğinden kopmadan uygulanmaya devam eden minyatür sanatı, geçmişten izleri bugüne taşımaktadır. (Minyatür sanatı) Sahip olduğu geçmişi günümüz anlayışı ile harmanlayarak gelişmeye devam etmektedir.
Günümüz çağdaş minyatür sanatçılarının bir araya gelmesiyle kurgulanan Döngü’de her bir sanatçının özünden beslenerek, birbirinden ne kadar farklılaştığı görülmektedir. Geleneksel sanatlar çatısı altında var olan minyatür sanatının benliğinden ödün vermeden ne kadar özgünleştiği görülmektedir. Deneysel bir öğretiyi benimseyip yola çıktığımız bu sergide, minyatür sanatında malzemenin “Döngü”sünü izlemekteyiz.”
HİLMİ TÜRKMEN: MİNYATÜR BELGESEL GÜCÜ OLAN EŞSİZ BİR SANAT.
Minyatür sanatının bir taraftan hem bizim medeniyetimizde bu toprakların sanatçılarını hem de dünyanın farklı toplumlarının sanatçılarını asırlardır meşgul ettiğini, diğer bir yandan da özgün diliyle, tarihe, edebiyata, anlatıya yaslanan felsefesiyle insanoğluna büyük hikâyeler anlattığına vurgu yapan Üsküdar Belediye Başkanı Hilmi Türkmen, “Osmanlı-Türk sanat geleneğinde ve birikiminde minyatür sanatının özel bir yeri vardır”ı ifade ettikten sonra şu cümleleri kuruyor: “Asırlar öncesinin gündelik hayatını da, sarayda yaşanan tarihi bir vakıayı da minyatürler üzerinden okuyup öğrenebiliyoruz. Bu haliyle minyatür aynı zamanda belgesel gücü olan eşsiz bir sanattır.
Bu büyük mirasın içinde de Üsküdar’ın özel bir konumu vardır. Üsküdar hem güzellikleriyle nakkaşlara, ressamlara ilham vermiş hem de sanatçıların yaşadıkları, sanatlarını icra ettikleri bir şehir olmuştur, Biz Üsküdar’ın konumunu ciddiye alıyoruz, minyatür sanatının günümüzde hak ettiği ilgiyi gördüğü bir şehir olmaktan mutluluk duyuyoruz.
Farklı bir sergi deneyimi olarak Döngü’nün hem minyatür sanatına hem günümüzün sanatsal çalışmalarına hem de Üsküdar’ın kültür sanat canlılığına pozitif bir katkı sunacağına inanıyoruz.
Minyatür sanatının anlatı kalıplarını koruyan ama malzemesini değiştiren özgün bir sergi olarak Döngü, geri dönüşüme dair güçlü bir mesaj veriyor.”
ESERLER, USTALAR VE TEKNİKLERİ…
Sergide Üsküdar’dan sanat sevdalılarına merhaba diyen eserlere, ustalarına ve tekniklerine değinmeyi vakıa mutabık görüyoruz: Figür (Taner Alakuş) deri üzerine is mürekkebi ve altın; Seraph ve Cherub (Ada Pamir) mdf üzerine kumaş ve seramik; Kahve Keyfi ve Rakkase (Asiye Yavuz) suluboya ve kat’ı tekniği; Değişenler Dönüşenler 1, 2, 3 (Ayşe Keskin Uysal) atık deri/deri üzeri minyatür; Rahatla (Beliz Huyutemiz Akın) eski kitap sayfası üzerine akrilik ve guaj boya; Uğursuz (Berkant Karabulut) suluboya teknikleri; Ejderha, İstanbul Harita (Ebru Bingöl) suluboya-akrilik ve suluboya; Maaile (Gülşah Pestil) suluboya kâğıdı üzerine karışık teknik; Minyatür Bu Kapağın Dışında, Minyatür Bu Kapağın İçinde (Gülşen Eryüksel) metal kapak üzerine karışık teknik; Yarımada, Devriâlem, Levent (Hatice Günnur Koru) minyatür tekniği ile atık parke, oğlak derisi ve metal levha, minyatür tekniği ile atık parke, usturlap parçası, boynuz atığı ve metal levha, minyatür tekniği ile atık parke, deve deresi ve metal levha; İktidar (Ömer Aktaş) organik malzeme üzeri altın, akrilik ve guaj boya; Demon 1-2, Bir Çay Daha (Reyhan Budan) sigara paketi üzerine akrilik, guaj, taş suluboya ve altın, poşet çay üzerine akrilik, taş suluboya ve altın; Anka’nın Doğuşu Anka’nın Dönüşümü, Kaf Dağına Yolculuk (Seda Özdemir) karton üzerine guaj, suluboya ve altın; Sur içi, Sur Dışı, Kimse Samimi Değil (Selahattin Çağrı Görkem Dizdar) ahşap üzerine karışık teknik; Simurg’un Geri Dönüşü, Ejderha’nın Dönüşümü (Semra Aytaç) minyatür mozaik; Eskiz Kokusuyla Gelen Nane Füzyon, Sanatın Ekzotermik Halleri, Korkusuz (Serap Onur) karışık teknik; İstanbul Üçlemesi, Amorf İstanbul (Seyyide Yılmaz) beyaz astarlı kırmızı çamur üzerine çini boyaları ile sır tekniği; Hayat Suda Başladı (Tanja Hamşioğlu) alçı ve epoksi döküm, akrilik ve suluboya; Kayıp Zaman (Yasemin Akyol) varak üzerine tarama, noktalama, tahrir.
Döngü sergisi, geri dönüşümün sanat ve estetik görünümüne tanıklık etmek isteyenleri 7 Ekim 2022 Cuma gününe kadar Üsküdar Nevmekân Sahil’e beklerken, yazımızı Maaile serlevhalı çalışmasını suluboya kâğıdı üzerine karışık teknikle icra eden serginin küratörü Gülşah Pestil’in kısa özgeçmişine nazar ederek nihayet verelim.
GÜLŞAH PESTİL
1988 yılında İstanbul’da doğdu. Beykent Üniversitesi resim bölümünde ön lisansını tamamladıktan sonra İstanbul Üniversitesi Taşınabilir Kültür Varlıklarını Koruma ve Onarım bölümünden mezun oldu. Medeniyet Üniversitesi Sanat Tarihi bölümünde yüksek lisansına devam etmektedir.
2015-2018 yılları arasında Yıldız Şale Geleneksel Sanatlar İhtisas Merkezi’nde Taner Alakuş danışmanlığında minyatür dersleri aldı. Çalışmalarına 2018 yılından beri Taner Alakuş ile Taner Alakuş Minyatür Atölyesi’nde devam etmektedir.
İbrahim Ethem Gören 09.09.2022 Yazı no: 314