Adıyaman “Bir Nefes Sanat” sergisiyle öz sanatlarımıza merhaba diyor. Hüsn-i hat, bakır kakma ve ebru sanatlarının usta temsilcileri Hattat Ramazan Taştan, Doç. Dr. Ebubekir İnan ve Dr. Muhammet Çevik’in birbirinden değerli eserleriyle telif edilen ve 30 Eylül Perşembe günü Adıyaman Üniversitesi Minyaman Gelenekli Sanatlar Galerisi’nde açılışı yapılan sergi 28 Ekim 2021 Perşembe gününe kadar ziyaretçilerini bekliyor olacak.
Sergi özelinde Adıyaman Üniversitesi Öğretim Üyesi, bakır kakma ustası Doç. Dr. Ebubekir İnan ile bir e-sohbet gerçekleştirdik.
Sergi fikri nasıl ortaya çıktı?
Öncelikle sanata gönül veren, merak duyan tüm dostlara selâm olsun…
Vealeykümselâm…
Allah’a şükürler olsun ki böyle güzel bir vesile ile beraberiz. Sanatla uğraşan hiç kimse yoktur ki eser vermeden, üretmeden durabilsin. Sanatın sanatçıya, sanatçının da sanata değer katması bir tutku halinde devam eder. Gelenekli sanatlar ise ayrı bir ihtimam ister. Modern ve postmodern akımların rüzgârına kapılmadan geleneğe sahip çıkmanın zorlaştığı şu günlerde birçok kaygıdan uzak, değerlerimizle örtüşen eserlere vesile olmak gerçekten de iradeleri zorlayan bir sabır istiyor.
DOÇ. DR. İNAN: ESERLERİMİZ SABIRLA DOĞDU!
İşte bu sabırla doğan eserlerimiz çoğaldıkça bu çabanın karşılığı olarak bu güzellikleri paylaşma isteği ile sergilerimiz doğal olarak şekilleniyor.
Serginin vermek istediği mesaj nedir?
Özellikle pandemi sürecinde sıhhatimizin ve sahip olduklarımızın değerini çok daha fazla anladık. Sergimizin ismini, Kanuni Sultan Süleyman’ın hasta yatağında söylediği “Halk içinde muteber bir nesne yok devlet gibi/Olmaya devlet cihanda bir nefes sıhhat gibi.” sözünü de anımsatan “Bir Nefes Sanat” olarak belirlememizin nedeni bu farkındalığı artırmaktır. Maddi-manevi değerlerimize sahip çıktığımız gibi sanatımıza da en az sağlığımız kadar sahip çıkmaya ve ziyaretçilerimize bir an olsun seyir zevki yaşatmaya sergilerimizle devam edeceğiz. Sergimizin tamamı pandemi döneminde hazırlanmış hüsn-i hat, ebru ve bakır kakma eserlerden oluşuyor.
Hüsn-i hat, bakır kakma ve ebru bir araya gelince nasıl bir sinerji ortaya çıktı?
Belki de üzerinde en çok durmamız gereken konu bu olsa gerek. Bir araya gelmek…
“BİREYCİLİK GELENEKTEN KOPUŞUN SEMBOLÜDÜR…”
Bireycilik, yalnızlık adeta gelenekten kopuşun sembolüdür. Gelenekli sanatların ruhunda ise esasen bir araya gelmek, bir olmak, paylaşmak vardır. Geleneksel tasavvur elbette değerler üzerine kuruludur. Bir araya gelebilmenin yolu değerlerimizi özümseyerek ruhen, zihnen hazır olmaktan geçiyor. Hattat Ramazan Taştan hocamız uzun yıllardır hüsn-i hat meşk etmektedir. Sosyolog, ebrucu Dr. Muhammet Çevik de aynı şekilde yıllardır ebru sanatına gönül vermiş bir hocamızdır. Tecrübeleri ile üniversitemizde onlarca öğrencimizin gelenekli sanatlarla tanışmasına vesile olmuşlar ve hâlihazırda birçok öğrenci yetiştirmektedirler. Dolayısıyla hem bir araya gelmiş hem de bir araya getiren bir anlayışla üniversitemizin kalbinde sanata hizmet etmeye devam etmektedirler. Bendeniz ise bakır kakma tekniği ile özellikle hüsn-i hatları bakıra işlemekteyim. Her anlamda sürekli fikir alışverişinde bulunarak sanatımızı daha iyi bir noktaya taşımaya gayret etmekteyim.
Mekânların da bu süreçte çok önemli bir rol üstlendiğine inanıyorum. Kurulan mekânın bir araya gelmek için uygun ve teşvik edici olması, erişilebilir ve açık olması, paylaşıma izin verecek şekilde bütüncül olması gerekiyor. Bu açıdan düşündüğümüzde üniversitemizdeki gelenekli sanat atölyelerimiz eski usullerle inşa edilen Minyaman çarşısında yan yana yer almaktadır. Hüsn-i hat atölyemizde yazılan bir ibare hemen yan taraftaki atölyeden çıkan bir ebru ile tezyin atölyemizde murakkaalanmakta ve çerçeveye hazır hale gelmektedir. Bu birliktelikten çıkan eserler de yine aynı çarşıda yer alan galerimizde sergilenmektedir. Bu anlamda emeği geçenlere ve rektörümüz Prof. Dr. Mehmet TURGUT hocamıza bu vesile ile teşekkürlerimi sunuyorum.
Hazırlık süreçleri nasıl gelişti?
Önceki sergilerimizden farklı olarak bu sergimizde daha çok tezyinat atölyemizin büyük katkısı oldu. Hüsn-i hat eserlerinin özellikle farklı tekniklerde ve farklı renklerde hazırlanan ebrularla tezyin edilerek murakkaalanması bizi de heyecanlandıran bir süreç oldu. Tasarımına, renklerine uzun tartışmalar sonrasında karar verdiğimiz ebruları yazıya uygun olarak kesip hazırlıyoruz. Murakkaa özellikle İslam sanatlarında kâğıdı, yazıyı ve ebruyu koruma altına almak için uygulanan bir tekniktir. Dr. Muhammet Çevik hocamız özellikle murakkaa tekniğini aslına uygun olarak uygulamakta ve ortaya ömürlük eserler çıkmaktadır.
Bakır kakmada ise yaklaşık altı aydır üzerinde çalıştığım eserler bu sergide yer almaktadır. Özellikle Hattat Ahmet Kutluhan tarafından Celî Divanî tarzında, ferman formunda yazılan besmele ve Ayet-el Kürsî eserim galerimizde sergilenmektedir.
Bir Nefes Sanat’ın içeriğinde neler var?
Bir Nefes Sanat sergimizde farklı tekniklerle hazırlanmış ebrular, ebru tezyinli hüsn-i hat levhalar, tezhipli hüsn-i hat levhalar ve bakır kakma eserler sergilenmekte.
Adıyamanlı sanatseverlerin serginize ilgisi nasıl oldu?
Her zaman olduğu gibi sergimiz beklediğimizin ötesinde bir ilgiyle karşılanıyor. Öğrencilerimiz ve ziyaretçilerimiz diledikleri zaman galerimize gelerek eserleri inceleyebiliyor ve eserler hakkında bilgi toplayabiliyorlar. Yapmacıklık ve suniliğin yerine gelenekli sanatların ziyaretçilerimizde hissettirdiği doğallık, sadelik, mutluluk ve dinginliğin ilham kaynağı olarak bize yansıdığını tecrübe ediyoruz.
DOÇ. DR. EBUBEKİR İNAN: BU BİR ARAYIŞTIR…
Bu ilgiyi neyle telif ediyorsunuz?
Aslında bu doğal ilgi, var olanın ortaya çıkmasıdır. Kolay üretilen ve kolay tüketilen, değersizleşen objelerin yerine değeri olan, değer katan eserlerin sadece göze değil ruhlara da hitap ettiği açıktır. Bu bir arayıştır. Kendini bilen, değerlerini tanıyan ve yozlaşmayı reddeden herkes bu arayış içerisindedir. Maalesef son zamanlarda kimi evlere dekor adı altında buda heykelleri bile girmiş durumda. Bunları gördükçe daha çok çalışmamız gerektiğini anlıyoruz. Tabii ki böyle bir ortamda gösterilen ilgi de bir o kadar değerli oluyor bizler için.
Serginiz Adıyaman’ın sanat hayatına nefes olma yönünde ne türden bir ilave katma değer üretecek?
Adıyaman Üniversitesi Minyaman Gelenekli Sanatlar Galerimiz şimdiden sanatseverlerin uğrak yeri olmaya başladı. Civar illerden de zaman zaman misafirlerimiz oluyor. Buradaki sinerji hem eserlerimize hem de topluma çok anlamlı bir şekilde yansıyor. Üniversitemizin bölgemizde ve ülkemizde geleneğe sahip çıkarak iyi bir sanat merkezi olması yolunda çalışmaya devam edeceğiz.
Şehrinizde ve üniversitenizde geleneksel İslam Türk Sanatlarının icrasına ve tedrisatına yönelik ne türden çalışmalar yapılıyor?
Adıyaman’da gelenekli sanatlar alanında uzun yıllardır faaliyetler, etkinlikler yapıyoruz. Şehirle iç içe sürekli ne yapabiliriz bunları konuşuyoruz. Üniversitemiz, sivil toplum kuruluşları, şehrin yöneticileri her zaman işbirliği halinde bu çalışmalara katkı sunmaktadırlar. Özellikle üniversite öğrencilerimiz atölyelerimizde ücretsiz bir şekilde ebru ve hüsn-i hat dersleri alabilmektedirler. Buradaki amacımız öğrencilerimizin mezun olana kadar bir sanatı öğrenmesi ve bunu devam ettirmesidir. Usta-çırak, hoca-öğrenci bağı ile bir sonraki nesle el vererek devamlılığı sağlamamız oldukça önemli.
Şehrinize, üniversitenize hayırlı, mübarek olsun… Ne zaman ve hangi mülahazalarla hizmete girdi? Minyaman Sanat Galerisi’ni de konuşalım…
Güzel temennileriniz için çok teşekkür ediyoruz. Minyaman Gelenekli Sanatlar Galerimiz üniversitemizin yerleşkesi içerisinde daimi olarak ziyarete açık olacak şekilde planlandı. Atölyelerimizden çıkan eserleri burada sergiliyoruz. Böylece bir eserin oluşmaya başladığı ilk andan sergilenme anına kadar olan tüm süreci gözlemlenebilir hale getirmiş oluyoruz. Galeriyi gelenekli sanatların ruhunu hissettirebileceğimiz sade bir mekân olarak planladık. Sanatın temaşa edildiği, tartışıldığı, hoşsohbetlerin yapıldığı mütevazı keyifli bir mekân… Eserleri ön plana çıkaran, sadeliği ile dinlendiren, karmaşadan uzak, nezih bir kültürel mekân olan galerimize her zaman ziyaretçilerimizi bekliyoruz.
Sizin ilave etmek istediğiniz hususlar nelerdir? Adıyaman’dan nasıl bir mesaj iletmek istersiniz?
Hüsn-i hat, ebru, bakır işleme sanatları şu zaman diliminde masum kalarak geleneğe sahip çıkan sanatlarımızdandır. Yaş fark etmeksizin mümkün olduğunca herkesin az çok demeden gelenekli sanatlarımızla meşgul olmasının topluma her yönden katkısı olacaktır.
“ÖĞRENMEK İSTEYEN HERKESE KAPILARIMIZ AÇIK.”
Öğrenmeyi kabul etmek, denemek, sabırla devam ederek belli bir seviyeye gelmek kişinin benliğinde ve ruhunda tarifsiz keyiflere vesile olacaktır. Bugün ülkemizin hemen hemen her şehrinde bu alanlarda yetişmiş hocalarımız bulunmaktadır. Bizler de Adıyaman’da öğrenmek isteyen herkese kapımızı açıyoruz.
İlginiz için teşekkür ediyorum.
Hislerimizi paylaşmamıza imkân sunduğunuz için şahsım ve tüm hocalarımız adına teşekkürlerimi sunuyorum.
Doç. Dr. Ebubekir İnan
1987 Malatya doğumlu olan Doç. Dr. Ebubekir İnan, ilk ve orta öğretimini tamamladıktan sonra 2009’da İnönü Üniversitesi Matematik Bölümünden mezun oldu. Aynı yıl Adıyaman Üniversitesi’nde araştırma görevlisi olarak göreve başladı. Yüksek lisans eğitimini 2011’de tamamladı. 2015 yılında ise İnönü Üniversitesi Matematik Anabilim Dalında doktora eğitimini tamamladı. Adıyaman Üniversitesi Matematik Bölümünde öğretim üyesi olarak çalışmaya devam etmektedir.
2002 yılında bakır kakma sanatıyla uğraşmaya başladı. Kendi kişisel tercihi olarak özellikle hüsn-i hatları, kakma tekniğini ilerleterek bakıra işledi. Hüsn-i hatların yazılış kurallarına ve ölçülerine uyarak bakıra aktarabilmek için kendine has teknikler geliştirdi.
Kişisel sergilerinden başka yurt içinde birçok sergiye katıldı. Adıyaman Üniversitesi bünyesinde öğrencilerin gelenekli sanatlarla tanışabilmesi için akademik danışmanlık yaparak birçok proje gerçekleştirdi. Çalışmalarına Adıyaman’da devam eden Ebubekir İnan, evli ve üç çocuk babasıdır.
İbrahim Ethem Gören/08.10.2021-Yazı No: 267