MİMAR İBRAHİM HAKKI YİĞİT İLE FAİK KIRIMLI VE “HER ŞEY FEVKALADE” ÜZERİNE…
Mimar İbrahim Hakkı Yiğit ülkemizin önde gelen geleneksel sanatlar koleksiyonerlerinden biri. Öz sanatlarımızın içerisinden gelen, aynı zamanda icazetli bir ebru sanatkârı olan İbrahim Hakkı Yiğit, Türk ebru sanatının mühim koleksiyoncuları arasında yer alıyor.
Geçtiğimiz ay, Kadırga Sanat Galerilerinde (KSG) sanat camiasının irfanına arz olunan Ebru Sanatının 500 Yılı sergisi, Koleksiyoner Yiğit’in binlerce ebru seçkisinden bir sığınma sahnesi misali 190 eserlik bir sunumu mahiyetindeydi.
Ebru sanatının yanında hüsn-i hat alanında da hatırı sayılır sayı ve nitelikte eserin emanetçiliğini yapmakta olan Mimar Yiğit, bu topraklarda 20’inci yüzyılda yetişen en mahir çini sanatçısı Faik Kırımlı’nın önemli eserlerine de sahip. Söz konusu eserlerden öznesinde manzara, natürmort ve kübizm etkisinde gerçekleştirilen yağlı boya ve pres tuval üzerine yağlı boya tablolarından oluşan, Yiğit’in hâmiliğini üstlendiği Galeri Kalem Güzeli koleksiyonundan derlenen 27 eserden müteşekkil “Her Şey Fevkalade” serlevhalı resim sergisi 11 Aralık 2020 tarihlerinde KSG’de sanatseverlerin irfanına arz edildi.
Koleksiyoner İbrahim Hakkı Yiğit ile Faik Kırımlı ve Her Şey Fevkalade” üzerine hasbihal ettik.
İbrahim Hakkı Bey, dilerseniz sohbetimize önce “Ebru Sanatı’nın 500 Yılı” ile başlayalım. Sergiye dair mülahazalarınız nasıl şekillendi?
Ebru sanatının kronolojik olarak gelişimini izleyebilen sanatseverlerden güzel yorumlar aldık. Amacımız ebru sergisinin dışında analizler ile ebru sanat tarihi çalışan araştırmacılara da bir nebze olsun yol gösterebilmekti. Çok şükür... Bu konuda uzmanlar da, sanatçılar da sergiyi faydalı buldurlar. Medeniyetimize ait bir somut olmayan kültür miraslarımızdan biri için faydalı olabilmişsek ne mutlu bize.
FAİK KIRIMLI HEZARFEN BİR SANATÇI.
Faik Kırımlı’yı okuyucularımıza nasıl tanıtmak istersiniz?
Hezarfen bir sanatçı olan Kırımlı, dağarcığı çok zengin bir gravür ressamı, çeşitli konularda kitap ve makaleleri bulunan bir yazar, dur durak bilmeyen bir çini araştırmacısı, ressam ve çini ustasıdır.
AMEL-İ FAİK.
Kamuoyu, sanat camiası Faik Kırımlı’yı ne kadar tanıyor?
Çini sanatıyla ilgilenen hemen herkes “Amel-i Faik” imzasını bilir. Çini tarihine adını bu imzayla yazdıran Faik Kırımlı, İznik tarzı çiniyi yeniden işler hale getirmiş. Bu alanda İznik çinisinin yüzyıllar sonra belki de dünyadaki tek temsilcisi, ustasıdır.
1960’larda çini sanatına yönelerek, uzun yıllar Topkapı Sarayı ve Osmanlı arşivlerinde çini sanatının 16. yüzyıldaki tekniğini araştırmıştır. Bu araştırma neticesinde ismine belgeseli de çekilen “Kırmızıyı Arayan Adam” lakabı ile bilinmektedir. Faik Kırımlı aynı zamanda İstanbul’un meşhur antikacılarından da biriydi.
Mehumla teşrik-i mesainiz nasıl başladı ve davam etti?
Tanışmamız her ikimizin de arkadaşı olan Remzi Köklü vasıtası ile olmuştur. Son 3-4 yıl evine ziyaretçi olarak çokça gittiğim oldu. Bu gidişlerimin neticesinde kendileriyle çini sanatı, resim sanatı, tarih ve kültürümüze ait konularda hasbihallerimiz oldu, kendilerinin izniyle bu görüşmelerin ses kaydını yapmaya gayret ettim. Kendileri artık çini üretmiyordu fakat çini hâlâ kafasında ciddi bir yer işgâl etmekteydi ve son nefesine kadar bu hâlde oldu.
KIRMIZIYI ARAYAN ADAM…
Rahmet olsun. Türk çini sanatı için ürettiği katma değer için neler söylemek istersiniz?
Tüm maddi birikimini, peşinde koştuğu ve neredeyse bu uğurda deliye döndüğü çini için harcamıştı. Klasik çinide üstün başarı ile üretim yapmış bir renk ve desen virtüözüdür. Hakkında, yönetmen Selim Evci’nin 2001 yılında çekmiş olduğu “Kırmızıyı Arayan Adam” adlı belgesel film bulunmaktadır; fakat kendileri renk/renkler arayışı dışında, çini hususunda gerek üretim gerekse malzeme, Âlet edevât, konusunda gayet pratiktir; çini üretim aşamalarında tüm altyapı malzemesi ve desenlerini, boyaları ve sırı kendisi hazırlayıp üretmekteydi.
FAİK KIRIMLI: ÇİNİ BİR DENGE İŞİDİR.
Her türlü çini fırınını (gazlı, elektrikli ve odun fırını) kendisi tasarlayıp çiniler üretmiştir. Faik Kırımlı “Çini bir denge işidir. Ona giden tek bir yol vardır. Buna sadık olursanız çiniye erişirsiniz.” demektedir
“Her şey Fevkalade” sergisi ismi nasıl ortaya çıktı?
Yaşamı da sanat kadar seven Faik Kırımlı, “Nasılsınız?” diye sorulduğunda hep aynı cevabı vermiştir. “Her şey Fevkalade”
HER ŞEY FEVKALADE BİR SIRRIN PEŞİNDE GEÇEN ÖMRÜN TARİFİDİR.
Bir sırrın peşinde geçen ömrün tarifi… Her şeyi yolunda kabul etmek. Faik Kırımlı’nın maddi ve manevi tüm varlığını sanata adadığını düşündüğümüzde; İyisiyle kötüsüyle hayata kucak açmayı başarmış bir sanatçı portresi görüyoruz. Bu doğrultuda hocamızın hayata bakış açısından yola çıkarsak, sanatın insan hayatına daha çok merak, yetenek ve sevgi kazandırdığını söyleyebiliriz. Tablolarını gün yüzüne çıkardığımız serginin adı da hocanın bakış açısını yansıtsın istedik.
Sergi konseptinden ve sanatseverlerin beğenisine sunulan eserlerden bahseder misiniz?
Faik Kırımlı’nın; manzara, natürmort ve kübizm etkisinde gerçekleştirdiği yağlı boya ve pres tuval üzerine yağlı boya tablolarından oluşan bir sergi hazırladık. Resim ile olan uğraşı çok bilinmeyen Faik Kırımlı’nın ressam kimliğini de izleyicilere tanıtmak istedik. Farklı üsluplarda gerçekleştirdiği birçok tablosuna sergide görülme imkânı sağladık.
Pandemi sürecinde düzenlenen sergi rağbet gördü mü?
Fatih Belediyesi’ne bağlı Kadırga Sanat Galerilerinde pandemiye rağmen sergi izleyiciler tarafından rağbet gördü. Sergileri gezmek için şehir dışından gelen misafirlerimiz oldu. Galeride pandeminin önlemleri dikkatle yerine getirildiği için ziyaretçilerimiz gönül rahatlığı ile sergileri gezebildiler.
Bundan sonra sırada ne türden sergiler/projeler olacak?
Kadırga Sanat Galerileri’nde farklı sanat dallarından sergiler olmaya devam edecek. Fotoğraf, Hat, Çini, Minyatür gibi başka sanat dallarında da sergilerimiz olacak. İnşallah sağlığımız için endişe ettiğimiz bu günlerde devam eden sergilerimiz ile sanatseverlere bir nebze olsun motivasyon sağlayabileceğiz.
İnşallah, teşekkür ediyorum İbrahim Hakkı Bey.
Ben de teşekkür ediyorum İbrahim Ethem Bey.
İbrahim Ethem Gören/12.01.2021